درد فک چیست؟

درد فک مشکل رایجی است که می‌تواند علل مختلفی مانند اختلال مفصل گیجگاهی فکی، دندان قروچه، عفونت دندان و مشکلات سینوسی داشته باشد.

احتمالا برای بسیاری از افراد پیش آمده که در مقطعی از زندگی، دردی ناخوشایند را در ناحیه فک خود تجربه کنند. این درد می‌تواند تیز، مبهم، سوزن سوزن کننده یا به صورت احساس فشار و کوفتگی باشد. گاهی اوقات هم با محدودیت در باز و بسته کردن دهان همراه است. اما درد فک چیست و چه عواملی باعث ایجاد آن می‌شوند؟ در این مقاله به بررسی علل شایع و کمتر شایع درد فک، راهکارهای درمان و زمان مراجعه به پزشک می پردازیم.

 

علل درد فک

۱. اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ):

یکی از شایع ترین علل درد فک، اختلال مفصل گیجگاهی فکی یا TMJ است. این مفصل، مسئول باز و بسته شدن دهان و حرکات جانبی فک پایین است. کشیدگی عضلات یا آسیب دیدگی مفصل گیجگاهی فکی می تواند باعث ایجاد درد، صداهای تق تق یا احساس گیر کردن در هنگام حرکت فک شود.

۲. قفل شدن فک (Trismus):

قفل شدن فک وضعیتی است که در آن فرد به دلیل اسپاسم شدید عضلات فک، قادر به باز کردن کامل دهان خود نیست. این وضعیت می تواند ناشی از عواملی مانند عفونت، جراحی دندان و یا برخی بیماری ها باشد.

۳. مشکلات سینوسی:

عفونت سینوسی می تواند باعث ایجاد درد و فشار در ناحیه صورت و فک بالا شود. این درد معمولا با علائم دیگری مانند احتقان بینی، سردرد و تب همراه است.

۴. دندان قروچه و فشار بر فک:

دندان قروچه (Bruxism) عادت ناخودآگاهانه سفت کردن یا ساییدن دندان ها روی هم است. این عادت می تواند فشار زیادی بر مفصل و عضلات فکی وارد کرده و منجر به درد، کوفتگی و حتی ساییدگی دندان ها شود.

۵. عفونت دندان:

عفونت دندان، به ویژه در دندان های عقل نهفته یا عفونت های انتهای ریشه، می تواند باعث ایجاد درد در فک و صورت شود.

۶. مشکلات عضلانی:

اسپاسم عضلات جونده یا عضلات اطراف فک می تواند به دلیل خستگی، استرس، وضعیت نامناسب دهان و دندان و یا آسیب دیدگی عضلات، منجر به درد فک شود.

۷. آسیب های فکی:

شکستگی فک یا آسیب دیدگی مفصل گیجگاهی فکی در اثر ضربه یا تصادف، می تواند باعث درد شدید فک شود.

 

علل کمتر شناخته شده درد فک

۱. آرتروز مفصل فک:

آرتروز یا تخریب غضروف مفصلی می تواند مفصل گیجگاهی فکی را نیز تحت تاثیر قرار داده و منجر به درد و خشکی فک شود.

۲. سردردهای خوشه ای و میگرن:

در برخی افراد، سردردهای خوشه ای و میگرن می تواند با درد در ناحیه فک و صورت همراه باشد.

۳. بیماری های سیستمیک:

بیماری های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس می توانند به عضلات و مفاصل، از جمله مفصل گیجگاهی فکی، آسیب برسانند و منجر به درد فک شوند.

۴. تومورها:

در موارد نادر، تومورهای خوش خیم یا بدخیم در ناحیه فک و دهان می توانند باعث درد فک شوند.

۵. مصرف برخی داروها:

برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب می توانند به عنوان عارضه جانبی، باعث درد فک شوند.

 

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت بروز هر یک از علائم زیر، باید به پزشک مراجعه کنید:

• درد شدید و مداوم فک
• قفل شدن فک
• مشکل در باز و بسته کردن دهان
• تورم و التهاب در ناحیه فک
• تب
• درد گوش
• سردردهای شدید
• تغییرات در بینایی

راه های درمان درد فک

درمان های خانگی:

• استفاده از کمپرس گرم یا سرد
• ماساژ عضلات فک
• مصرف مسکن های بدون نسخه
• انجام تمرینات کششی عضلات فک
• استفاده از محافظ دهان برای دندان قروچه

درمان های پزشکی:

• فیزیوتراپی
• تزریق دارو
• جراحی

 

علائم دررفتگی فک

دررفتگی فک زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان فک پایین از مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) خارج می‌شود. این عارضه می‌تواند بسیار دردناک باشد و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

علائم شایع دررفتگی فک عبارتند از:

درد شدید در ناحیه فک و صورت: این درد ممکن است تیز، مبهم یا سوزن سوزن کننده باشد.

ناتوانی در باز یا بسته کردن دهان: دررفتگی فک می تواند عضلات فک را قفل کند و مانع از باز شدن کامل دهان شود.

تغییر شکل فک: ممکن است فک شما کج یا نامتقارن به نظر برسد.

مشکل در جویدن و صحبت کردن: دررفتگی فک می تواند حرکات فک را مختل کند و انجام این فعالیت ها را دشوار کند.

صدای تق تق یا کلیک در هنگام حرکت فک: در برخی موارد، ممکن است هنگام حرکت فک خود صدای تق تق یا کلیک بشنوید.

کبودی و تورم در ناحیه فک: ممکن است در ناحیه فک و صورت خود کبودی و تورم مشاهده کنید.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. دررفتگی فک یک اورژانس پزشکی است و باید در اسرع وقت درمان شود.

علاوه بر علائم ذکر شده، در برخی موارد ممکن است علائم دیگری مانند موارد زیر نیز مشاهده شود:

• تهوع و استفراغ
• سرگیجه
• گزگز یا بی حسی در ناحیه فک
• سردرد

 

تشخیص دررفتگی فک

پزشک برای تشخیص دررفتگی فک، معاینه فیزیکی انجام می دهد و ممکن است از شما سوالاتی در مورد علائمتان بپرسد. همچنین ممکن است از تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن برای تأیید تشخیص استفاده شود.

درمان دررفتگی فک

درمان دررفتگی فک شامل جا انداختن فک در جای خود است. این کار باید توسط پزشک انجام شود. پس از جا انداختن فک، ممکن است برای مدتی نیاز به بستن دهان با سیم یا بانداژ داشته باشید.

در برخی موارد، ممکن است برای درمان دررفتگی فک به جراحی نیاز باشد.

پیشگیری از دررفتگی فک

برای پیشگیری از دررفتگی فک می توانید اقداماتی مانند:

اجتناب از باز کردن بیش از حد دهان: هنگام خمیازه کشیدن، غذا خوردن و یا انجام فعالیت های دیگر، از باز کردن بیش از حد دهان خود اجتناب کنید.

استفاده از محافظ دهان: اگر دندان قروچه دارید، از محافظ دهان استفاده کنید.

مدیریت استرس: استرس می تواند عضلات فک را منقبض کند و خطر دررفتگی فک را افزایش دهد.

در صورت داشتن هر گونه سوال یا نگرانی در مورد دررفتگی فک، با پزشک خود مشورت کنید.

 

عوارض و خطرات درد فک

درد فک می تواند عوارض و خطرات مختلفی به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:

۱. مشکلات در غذا خوردن و صحبت کردن: درد شدید فک می تواند جویدن و صحبت کردن را دشوار کند. این مشکل می تواند منجر به سوء تغذیه و مشکلات ارتباطی شود.

۲. مشکلات خواب: درد فک می تواند خوابیدن را دشوار کند. کمبود خواب می تواند به نوبه خود باعث خستگی، تحریک پذیری و مشکلات تمرکز شود.

۳. مشکلات روحی و روانی: درد مزمن فک می تواند منجر به اضطراب، افسردگی و کاهش کیفیت زندگی شود.

۴. آسیب به دندان ها: دندان قروچه و فشار بر فک می تواند به دندان ها آسیب برساند و منجر به ساییدگی، شکستگی و یا از دست رفتن دندان ها شود.

۵. عفونت: عفونت دندان یا لثه می تواند به فک گسترش یابد و منجر به آبسه، عفونت استخوان و یا سایر عوارض جدی شود.

۶. آسیب به مفصل گیجگاهی فکی: درد فک می تواند به مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) آسیب برساند و منجر به مشکلات مزمن در این مفصل شود.

۷. مشکلات عصبی: در موارد نادر، درد فک می تواند ناشی از مشکلات عصبی باشد که می تواند منجر به بی حسی، گزگز یا ضعف در عضلات فک شود.

در صورت بروز درد فک، به خصوص اگر شدید و مداوم باشد، به پزشک مراجعه کنید. پزشک می تواند علت درد فک را تشخیص داده و درمان مناسب را برای شما تجویز کند.

راهکارهای پیشگیری از عوارض درد فک:

درمان سریع درد فک: با درمان سریع درد فک می توان از بروز عوارض آن جلوگیری کرد.

رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن دو بار در روز، استفاده از نخ دندان و دهان شویه می تواند به جلوگیری از عفونت دندان و لثه کمک کند.

کنترل استرس: استرس می تواند عضلات فک را منقبض کند و خطر درد فک را افزایش دهد.

استفاده از محافظ دهان: اگر دندان قروچه دارید، از محافظ دهان استفاده کنید.

مراجعه منظم به دندانپزشک: معاینات منظم دندانپزشکی می تواند به تشخیص و درمان مشکلات دهان و دندان در مراحل اولیه کمک کند.

با رعایت این نکات می توانید از بروز عوارض و خطرات مرتبط با درد فک جلوگیری کنید.

 

درد فک و حمله قلبی

درد فک می تواند یکی از علائم حمله قلبی باشد، اما همیشه اینطور نیست. در این مقاله به بررسی ارتباط بین درد فک و حمله قلبی، علائم دیگر حمله قلبی و زمان مراجعه به پزشک می پردازیم.

ارتباط بین درد فک و حمله قلبی:

عروق کرونر خون را به قلب می رسانند. اگر این عروق مسدود شوند، می تواند منجر به حمله قلبی شود. انسداد عروق کرونر می تواند باعث درد در قفسه سینه، بازوها، گردن، فک و سایر قسمت های بالاتنه شود.

درد فک ناشی از حمله قلبی:

• معمولاً در قسمت پایین فک احساس می شود.
• ممکن است تیز، مبهم یا سوزن سوزن کننده باشد.
• ممکن است به سایر قسمت های صورت و گردن انتشار یابد.
• ممکن است با علائم دیگر حمله قلبی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، حالت تهوع و سرگیجه همراه باشد.

سایر علائم حمله قلبی:

• درد قفسه سینه: این درد معمولاً در مرکز قفسه سینه احساس می شود و ممکن است به بازوها، گردن، فک و سایر قسمت های بالاتنه انتشار یابد.
• تنگی نفس: ممکن است احساس کنید که نمی توانید نفس عمیق بکشید یا به اندازه کافی هوا دریافت نمی کنید.
• حالت تهوع و استفراغ: ممکن است احساس تهوع یا استفراغ داشته باشید.
• سرگیجه یا سبکی سر: ممکن است احساس سرگیجه یا سبکی سر داشته باشید.
• عرق سرد: ممکن است عرق سرد داشته باشید.

زمان مراجعه به پزشک:

در صورت مشاهده هر یک از علائم حمله قلبی، فوراً به اورژانس مراجعه کنید. حمله قلبی یک اورژانس پزشکی است و نیاز به درمان فوری دارد.

تشخیص حمله قلبی:

پزشک برای تشخیص حمله قلبی، معاینه فیزیکی انجام می دهد و ممکن است از شما سوالاتی در مورد علائمتان بپرسد. همچنین ممکن است از آزمایشاتی مانند نوار قلب (EKG)، آزمایش خون و اکوکاردیوگرافی برای تأیید تشخیص استفاده شود.

درمان حمله قلبی:

درمان حمله قلبی به شدت آن بستگی دارد. درمان های رایج شامل داروها، آنژیوپلاستی و جراحی بای پس عروق کرونر است.

در صورت داشتن هر گونه سوال یا نگرانی در مورد درد فک و حمله قلبی، با پزشک خود مشورت کنید.

 

سخن پایانی:

درد فک می تواند علل مختلفی داشته باشد. با تشخیص علت و درمان مناسب، می توان از این مشکل رها شد. در صورت بروز درد فک، به خصوص اگر شدید و مداوم باشد، به پزشک مراجعه کنید.

 

سوالات متداول

۱. چه تفاوتی بین درد فک و درد دندان وجود دارد؟

درد فک معمولا در عضلات و مفاصل فک احساس می شود، در حالی که درد دندان در یک نقطه خاص از دندان متمرکز است.

۲. آیا درد فک می تواند نشانه بیماری های جدی باشد؟

در موارد نادر، درد فک می تواند نشانه بیماری های جدی مانند تومورها باشد. در صورت بروز علائم هشدار دهنده مانند تب، تورم و درد شدید، به پزشک مراجعه کنید.

۳. چه روش های خانگی برای درمان درد فک وجود دارد؟

استفاده از کمپرس گرم یا سرد، ماساژ عضلات فک، مصرف مسکن های بدون نسخه و انجام تمرینات کششی عضلات فک می تواند به طور موقت درد فک را تسکین دهد.

۴. آیا می توان از درد فک پیشگیری کرد؟

با رعایت بهداشت دهان و دندان، کنترل استرس، اجتناب از دندان قروچه و استفاده از محافظ دهان در هنگام ورزش، می توان از بروز درد فک پیشگیری کرد.

۵. بهترین روش درمان درد فک چیست؟

بهترین روش درمان درد فک به علت آن بستگی دارد. در برخی موارد، درمان های خانگی مانند کمپرس گرم یا سرد و ماساژ عضلات فک کافی است. اما در موارد دیگر، ممکن است به درمان های پزشکی مانند فیزیوتراپی، تزریق دارو یا جراحی نیاز باشد.