از کودکی بارها و بارها شنیده‌ایم که می‌گویند دندان‌هایمان را کرم خورده‌ و حفره‌های ایجاد شده روی دندان‌ها به وسیله‌ی «کرم» ایجاد شده‌اند، احتمالا اصطلاح کرم دندان برایتان آشنا است و حتی آن را باور هم کرده‌اید. اما آیا واقعا موجودی به نام کرم دندان باعث پوسیدگی و خرابی دندان‌ها می‌شود؟

کرم خوردگی دندان چیست؟ و آیا کرم دندان وجود دارد؟

کرم خوردگی دندان، که به نام پوسیدگی دندان نیز شناخته می‌شود، یک بیماری مزمن است که به تدریج مینای دندان (لایه بیرونی دندان) را تخریب می‌کند. در صورت عدم درمان، این تخریب به لایه‌های عمیق‌تر دندان نفوذ کرده و منجر به درد، عفونت و حتی از دست دادن دندان می‌شود. پس اصلاح کرم دندان باوری غلط و عامیانه است که بین مردم رواج پیدا کرده است و واقعیت ندارد که کرمی دندان‌ها را از بین می‌برد.در واقع کرم دندان همان پوسیدگی دندان است.

علائم کرم خوردگی دندان

علائم کرم خوردگی دندان در مراحل اولیه ممکن است خفیف باشند و به راحتی نادیده گرفته شوند. با این حال، با پیشرفت بیماری، علائم واضح‌تر و آزاردهنده‌تر می‌شوند. برخی از علائم رایج کرم خوردگی دندان عبارتند از:

• حساسیت دندان به سرما و گرما
• درد دندان هنگام جویدن غذا
• بوی بد دهان
• تغییر رنگ دندان
• ایجاد سوراخ یا حفره در دندان

همانطور که می‌بینید عوامل بالا باعث پوسیدگی دندان می‌شوند نه موجودی به نام کرم که به اشتباه از کودکی در باورمان جا خوش کرده است.

عوارض کرم خوردگی دندان

در صورت عدم درمان کرم خوردگی دندان، عوارض متعددی می‌تواند گریبانگیر شما شود. برخی از این عوارض عبارتند از:

• درد شدید دندان
• عفونت دندان
• آبسه دندان
• از دست دادن دندان
• مشکلات گوارشی
• بیماری‌های قلبی عروقی

دلایل ایجاد کرم خوردگی دندان

عوامل متعددی می‌توانند در ایجاد کرم خوردگی دندان نقش داشته باشند. برخی از مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:

بهداشت دهان و دندان نامناسب

عدم مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور مرتب، می‌تواند منجر به تجمع جرم و پلاک در سطح دندان‌ها شود. این جرم و پلاک، محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کند که در نهایت به تخریب مینای دندان و ایجاد کرم خوردگی منجر می‌شود.

مصرف بیش از حد مواد قندی و نشاسته‌ای

باکتری‌های موجود در دهان، از مواد قندی و نشاسته‌ای تغذیه می‌کنند. در نتیجه، مصرف بیش از حد این مواد، غذای لازم برای رشد و تکثیر باکتری‌ها را فراهم کرده و احتمال کرم خوردگی دندان را افزایش می‌دهد.

خشکی دهان

خشکی دهان، می‌تواند به دلیل نقص در عملکرد غدد بزاقی یا مصرف برخی داروها ایجاد شود. بزاق، نقش مهمی در شستشوی دهان و خنثی کردن اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌ها دارد. در نتیجه، خشکی دهان می‌تواند خطر ابتلا به کرم خوردگی دندان را افزایش دهد.

پیشگیری از کرم خوردگی دندان

با رعایت برخی اقدامات ساده، می‌توانید از بروز کرم خوردگی دندان پیشگیری کنید. برخی از این اقدامات عبارتند از:

مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور مرتب

مسواک زدن دندان‌ها به طور صحیح و به مدت دو بار در روز، به همراه نخ دندان کشیدن یک بار در روز، از مهم‌ترین اقدامات برای پیشگیری از کرم خوردگی دندان است.

محدود کردن مصرف مواد قندی و نشاسته‌ای

کاهش مصرف مواد قندی و نشاسته‌ای، به خصوص بین وعده‌های غذایی، می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به کرم خوردگی دندان را کاهش دهد.

استفاده از فلوراید

فلوراید، ماده‌ای معدنی است که به تقویت مینای دندان و پیشگیری از پوسیدگی آن کمک می‌کند. استفاده از خمیر دندان‌های حاوی فلوراید، دهانشویه‌های فلوراید و یا مصرف مکمل‌های فلوراید، می‌تواند در پیشگیری از کرم خوردگی دندان مؤثر باشد.

مراجعه منظم به دندانپزشک

مراجعه منظم به دندانپزشک، برای چکاپ و جرمگیری دندان‌ها، به شما در تشخیص و درمان زودهنگام کرم خوردگی دندان کمک می‌کند.

کرم دندان در طب سنتی

با کمال تاسف اصطلاح «کرم دندان» در طب سنتی هیچ دلیل علمی ندارد و فقط یک باور نادرست است. دلیلی ندارد که موجوداتی کرم مانند در دهان‌مان وجود داشته باشند و باعث پوسیدگی دندان‌هایمان شوند. هیچ منبع پزشکی معتبری این موضوع را تایید نمی‌کنند.

پوسیدگی دندان کاملاً دلیل علمی دارد و عواملی مانند رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان و تغذیه نامناسب می‌تواند منجر به پوسیدگی و خرابی دندان شود. تجمع پلاک، باکتری‌های موجود در آن، و تولید اسید، عامل اصلی خرابی مینای دندان و ایجاد حفره‌های دندانی هستند.

باور غلط به بودن “کرم دندان” در طب سنتی، باعث شده تا افراد از مراجعه به دندانپزشک خودداری کنند و دندان‌های زیبای خودشان را با عدم رعایت موارد بهداشتی از دست بدهند. به تاخیر انداختن درمان دنداپزشکی باعث وخیم شدن وضعیت دندان‌ها و ایجاد عفونت، آبسه، و حتی از دست دادن دندان می‌شود.

درمان پوسیدگی و کرم خوردگی دندان

روش‌های مختلفی برای درمان کرم خوردگی دندان وجود دارد که انتخاب روش مناسب بستگی دارد. در ادامه برخی از روش‌های درمانی علمی اصطلاح غلط «کرم دندان» را بیان می‌کنیم.

پر کردن دندان

در این روش، قسمت پوسیده دندان برداشته شده و با مواد ترمیمی مانند آمالگام، کامپوزیت یا سرامیک پر می‌شود.

عصب‌کشی

در صورتی که پوسیدگی دندان به عصب و ریشه آن نفوذ کرده باشد، نیاز به عصب‌کشی وجود دارد. در این روش، عصب و پالپ دندان برداشته شده و کانال ریشه دندان پر می‌شود.

روکش کردن دندان

در برخی موارد، پس از پر کردن یا عصب‌کشی، برای افزایش استحکام و زیبایی دندان، از روکش استفاده می‌شود.

کشیدن دندان

در موارد شدید که پوسیدگی دندان به حدی است که قابل ترمیم نیست، دندان کشیده می‌شود.

سخن پایانی

کرم خوردگی دندان، یک بیماری شایع و قابل پیشگیری است و اصلا ربطی به باور خرافی وجود موجودی کرم مانند در دندان ندارد. با رعایت بهداشت دهان و دندان، محدود کردن مصرف مواد قندی و نشاسته‌ای، استفاده از فلوراید و مراجعه منظم به دندانپزشک، می‌توانید از این بیماری پیشگیری کرده و لبخندی زیبا و سالم داشته باشید.

پرسش‌های متداول

۱. آیا کرم خوردگی دندان در کودکان نیز شایع است؟

بله، کرم خوردگی دندان در کودکان نیز بسیار شایع است. والدین باید با آموزش بهداشت دهان و دندان به فرزندان خود و مراقبت از رژیم غذایی آن‌ها، از بروز این بیماری در کودکان پیشگیری کنند.

۲. آیا کرم خوردگی دندان مسری است؟

خیر، کرم خوردگی دندان مسری نیست. اما باکتری‌های موجود در دهان که عامل ایجاد کرم خوردگی هستند، می‌توانند از طریق بزاق از فردی به فرد دیگر منتقل شوند.

۳. آیا استفاده از دهانشویه برای پیشگیری از کرم خوردگی دندان مفید است؟

بله، استفاده از دهانشویه‌های حاوی فلوراید، می‌تواند به پیشگیری از کرم خوردگی دندان کمک کند.

۴. آیا می‌توان دندان‌های پوسیده را سفید کرد؟

بله، در برخی موارد می‌توان دندان‌های پوسیده را با روش‌های مختلفی مانند بلیچینگ سفید کرد. اما قبل از سفید کردن دندان‌ها، باید پوسیدگی آن‌ها توسط دندانپزشک درمان شود.

۵. هزینه درمان کرم خوردگی دندان چقدر است؟

هزینه درمان کرم خوردگی دندان به عوامل مختلفی مانند نوع و شدت پوسیدگی، روش درمان و دستمزد دندانپزشک بستگی دارد.