در طول زندگی، دهان انسان میزبان دو مجموعه دندان به نام دندان های شیری و دندان های دائمی است. اما هر انسان چند دندان دارد؟ انسان در طول زندگی دو مجموعه دندان به نام دندان های شیری (20 دندان) و دندان های دائمی (32 دندان) دارد.

دندان های شیری در مقابل دندان های دائمی

تعداد دندان های شیری:

کودکان در حدود 6 ماهگی شروع به دندان درآوردن می کنند و به طور معمول تا سن 3 سالگی، مجموعه کاملی از 20 دندان شیری خواهند داشت. این دندان ها به طور مساوی در دو فک بالا و پایین (10 دندان در هر فک) قرار می گیرند. دندان های شیری نقش مهمی در جویدن غذا، صحبت کردن و هدایت رشد فک دارند.

تعداد دندان های دائمی:

با رسیدن به سن 6 سالگی، دندان های شیری به تدریج می افتند و جای خود را به 32 دندان دائمی می دهند. این مجموعه دائمی شامل 16 دندان در فک بالا و 16 دندان در فک پایین است. دندان های دائمی تا پایان عمر (با مراقبت مناسب) همراه فرد باقی می مانند و وظیفه اصلی جویدن، صحبت کردن و حفظ زیبایی لبخند را بر عهده دارند.

عوامل موثر بر تعداد دندان ها

ژنتیک:

تعداد دندان ها تا حدی تحت تاثیر ژنتیک است. اگر یکی از والدین یا هر دو دارای تعداد دندان های غیرمعمول باشند، احتمال اینکه فرزند آنها نیز دندان های کم یا زیاد داشته باشد، بیشتر است.

عادات دوران بارداری:

برخی از عادات دوران بارداری، مانند مصرف برخی داروها یا ابتلا به برخی بیماری ها، می تواند بر رشد دندان های جنین تاثیر بگذارد.

بیماری های دهان و دندان:

بیماری های دهان و دندان مانند پوسیدگی یا عفونت لثه می تواند منجر به از دست رفتن دندان ها شود.

نهفته ماندن دندان

در برخی موارد، ممکن است یک یا چند دندان دائمی به طور کامل از لثه بیرون نیایند و در زیر لثه یا استخوان فک نهفته بمانند. این اتفاق می تواند به دلایل مختلفی از جمله کمبود فضای کافی در فک یا ناهنجاری های دندانی رخ دهد.

انواع نهفته ماندن دندان:

نهفته کامل: دندان به طور کامل در زیر استخوان فک قرار دارد.

نهفته جزئی: قسمتی از دندان از لثه بیرون زده است، اما بقیه آن در زیر لثه قرار دارد.

نهفته ماندن دندان می تواند مشکلات مختلفی مانند درد، عفونت و آسیب به ریشه دندان های مجاور ایجاد کند. در بیشتر موارد، لازم است دندان نهفته توسط دندانپزشک کشیده شود.

شماره گذاری دندان ها

دندانپزشکان برای شناسایی انواع دندان و موقعیت آنها، سیستم های مختلفی برای نامگذاری یا شماره گذاری دندان ها ایجاد کرده اند. این سیستم ها به آنها کمک می کنند تا به جای اشاره کردن به دندانی که آسیب دیده یا نیاز به کار دارد، از شماره گذاری ها استفاده کنند.

دلایل استفاده از سیستم های شماره گذاری دندان:

ارتباط واضح: شماره گذاری دندان ها به دندانپزشک و سایر متخصصان دندانپزشکی کمک می کند تا به طور واضح و دقیق در مورد دندان مورد نظر با یکدیگر صحبت کنند.

ثبت اطلاعات: شماره گذاری دندان ها در پرونده های دندانپزشکی به ثبت دقیق اطلاعات مربوط به معاینات، درمان ها و سایر اقدامات انجام شده روی هر دندان کمک می کند.

آموزش: شماره گذاری دندان ها ابزاری مفید برای آموزش دانشجویان دندانپزشکی و دستیاران دندانپزشک است.

انواع سیستم های شماره گذاری دندان:

1. سیستم یونیورسال (Universal Numbering System):

این سیستم رایج ترین روش برای نامگذاری دندان ها در ایالات متحده است. در این روش، به دندان های دائمی عددی از 1 تا 32 و به دندان های شیری کودکان عددی از 1 تا 20 داده می شود.

2. سیستم FDI (فدراسیون دندانپزشکی بین المللی):

این سیستم در سطح بین المللی به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش، از دو عدد برای نامگذاری هر دندان استفاده می شود. عدد اول برای مشخص کردن نیم فک (1 برای بالا سمت راست، 2 برای بالا سمت چپ، 3 برای پایین سمت چپ، 4 برای پایین سمت راست) و عدد دوم برای شمارش دندان ها از جلو به عقب (1 تا 8) استفاده می شود.

3. سیستم پالمر:

این سیستم در ایران و برخی کشورهای دیگر رایج است. در این روش، هر فک به چهار قسمت (دو قسمت چپ و راست برای آرواره بالا و دو قسمت چپ و راست برای آرواره پایین) تقسیم می شود. به هر قسمت یک کوادران (Quadrant) گفته می شود. سپس، دندان ها از 1 تا 8 در هر کوادران، از جلو به عقب شماره گذاری می شوند.

4. سیستم های دیگر:

سیستم های دیگری نیز برای نامگذاری دندان ها وجود دارند، مانند سیستم دو رقمی و سیستم Zsigmondy-Palmer.

انتخاب سیستم مناسب:

انتخاب سیستم مناسب برای شماره گذاری دندان ها به عوامل مختلفی مانند ترجیح دندانپزشک، نوع کار دندانپزشکی و نیازهای بیمار بستگی دارد.

نکاتی در مورد شماره گذاری دندان ها:

• در سیستم های یونیورسال و FDI، دندان های دائمی با حروف بزرگ و دندان های شیری با حروف کوچک نشان داده می شوند.
• در سیستم پالمر، دندان های دائمی با اعداد عربی و دندان های شیری با اعداد رومی نشان داده می شوند.
• هنگام اشاره به دندان ها، باید از سیستم مورد نظر به طور واضح و دقیق استفاده شود.

شماره گذاری دندان ها ابزاری مهم برای دندانپزشکان و سایر متخصصان دندانپزشکی است که به آنها کمک می کند تا به طور موثر با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و اطلاعات مربوط به دندان ها را ثبت کنند.

نتیجه گیری

تعداد دندان های انسان در طول زندگی به طور طبیعی از 20 دندان شیری در دوران کودکی به 32 دندان دائمی در بزرگسالی تغییر می کند. عوامل مختلفی مانند ژنتیک، عادات دوران بارداری و بیماری های دهان و دندان می تواند بر تعداد دندان ها تاثیر بگذارد.

نکاتی برای حفظ سلامت دندان ها:

• به طور منظم مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
• از دهانشویه مناسب استفاده کنید.
• به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.
• از مصرف دخانیات و نوشیدنی های اسیدی خودداری کنید.

با مراقبت مناسب از دندان ها می توانید تا پایان عمر از لبخندی زیبا و سالم لذت ببرید.

سوالات متداول

1. چه زمانی باید دندان های شیری کشیده شوند؟

معمولاً دندان های شیری به طور طبیعی می افتند و جای خود را به دندان های دائمی می دهند. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد دندان شیری که به طور کامل نیفتاده یا عفونت کرده است، توسط دندانپزشک کشیده شود.

2. آیا می توان دندان های نهفته را نگه داشت؟

در برخی موارد، می توان دندان های نهفته را با ارتودنسی به محل مناسب هدایت کرد و از آنها استفاده کرد. اما در بیشتر موارد، کشیدن دندان نهفته بهترین گزینه است.

3. چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟

• اگر متوجه شدید که تعداد دندان های شما کمتر یا بیشتر از حد معمول است.
• اگر دندان های شما به طور نامرتب یا کج رشد کرده اند.
• اگر درد یا عفونت در دندان های خود دارید.
• اگر در دوران بارداری هستید و سابقه مشکلات دندانی دارید.

4. هزینه کشیدن دندان نهفته چقدر است؟

هزینه کشیدن دندان نهفته به عوامل مختلفی مانند نوع دندان، محل قرارگیری آن و مهارت دندانپزشک بستگی دارد.

5. آیا کشیدن دندان نهفته خطرناک است؟

کشیدن دندان نهفته یک عمل جراحی جزئی است که معمولاً با بی حسی موضعی انجام می شود. عوارض جانبی این عمل مانند درد و تورم، معمولاً خفیف و موقتی هستند.